A Canary in a Coalmine

Lucas Lenglet

smba-newsletter-103.pdf (761 Kb)

22 maart – 12 mei 2008

Opening: Vrijdag 21 maart 17-19 uur

Tweede Pinksterdag geopend

Met de tentoonstelling ‘A Canary in a Coalmine’ dit voorjaar in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam zet Lucas Lenglet een installatiereeks voort waarin hij de ambiguïteiten van ‘de architectuur van de veiligheid’ exploreert.

Als uitgangspunt van deze reeks zou een door Duitse filosoof Rüdiger Safranski gesignaleerde paradox kunnen dienen: naarmate de samenleving veiliger wordt, groeit de vrees voor bedreigingen. Het is een gegeven dat Lenglet in een geheel eigen idioom uitwerkt in sculpturen, architecturale settings en fotowerk.







Lenglet bouwt daarbij voort op de strategie van minimalisme met zijn kenmerkende, rudimentaire geometrische vormen en basismaterialen. Een goed voorbeeld voor zijn werkwijze is een sculptuur dat met zijn kruisvormen rechtstreeks geïnspireerd is op het agressieve uiterlijk van pantserwagenversperringen. Maar Lenglets materiaalgebruik is veel verleidelijker. Zijn kruizen bestaan uit relatief fragiele aluminium profielen, die subtiel aan elkaar zijn gemonteerd. Een zacht geel licht geeft het aluminium een geheimzinnige gloed. Een tweede element van zijn strategie, die enigszins verwant is aan het post-minimalisme van bijvoorbeeld Bruce Nauman in de jaren - 70, is de betrokkenheid van de beschouwer. Dat geldt zeker voor zijn ruimtelijke installaties zoals hij die vorig jaar realiseerde in een projectruimte van Palais de Tokyo in Parijs en ook nu in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. De omgevingen sluiten de bezoeker in; in deze ruimtes ontvouwen zich verhalen aan de hand van beelden en structuren die afgeleid zijn van de architectonische vormentaal van veiligheid, zoals schuttingen, roadblocks, specifieke verlichtingsarmaturen, hekwerken en kooiconstructies. Maar Lenglet vermijdt de esthetiek van de straat. Elk onderdeel is uitgewerkt met hetzelfde nauwgezette gevoel voor detail, textuur, kleur en belichting. Zo verleent hij de ruwe vormentaal van de veiligheid, die vaak juist dreigend gevaar impliceert, een hoge mate van intimiteit. Als Lenglets werk als een visualisering kan worden beschouwd van de verhoogde staat van paraatheid van de westerse samenleving, levert hij daar met de esthetische middelen van de beeldhouwer tegelijkertijd een soort dramaturgie van vertrouwen bij.

Ondanks dat behoudt het werk zijn koele soevereiniteit. Een ander fraai voorbeeld daarvan leverde Lenglet met een beeld in de openbare ruimte dat zowel in de renaissancestad Zamo?? in Polen als in Potsdam met zijn naoorlogse plattenbau heeft gestaan. Het werk, Columbarium, bestond uit een strenge cilindervorm, geïnspireerd op de vorm van de 16de eeuwse duiventil, bestaande uit baksteenvakwerk, waardoor het een open, luchtig karakter had dat in contrast stond met de beladen symboliek van een urnenmuur. In Zamo?? had het beeld, gemaakt van lokale baksteen, een sterke historische connotatie; in Potsdam stond het in schril contrast met de betonnen woonblokken en vormde tegelijkertijd een symbool voor de beslotenheid daarvan. Niettemin werd de zes meter hoge sculptuur een liefdevolle hangplek voor omwonenden, als werden zij één met hun lotsbestemming.

De taal van de veiligheid, de implicatie van gevaar en de symboliek van lot zijn tevens een leidraad voor de tentoonstelling 'A Canary in a Coalmine' in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. De titel refereert aan de kanaries die vroeger in kolenmijnen werden gebruikt als indicatoren voor giftige gassen zoals kooldioxide of methaan. Kanaries zijn daar gevoeliger voor dan mensen. Op het moment dat de kanarie dood neerviel, had de mijnwerker nog genoeg tijd om de nauwe mijngangen te ontvluchten. Het tsjilpende vogeltje is daarmee tevens een indicator voor de beleving die Lenglet in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam heeft gecreëerd. Daarin is ook werk opgenomen van twee andere kunstenaars, de schilder Tjebbe Beekman en ontwerper Willem van der Sluis/Customr.

Lucas Lenglet (Leiden,1972) studeerde in 2000 af aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Sindsdien heeft hij aan diverse tentoonstellingen in het binnen-en buitenland deelgenomen. 'A Canary in a Coalmine' behoort tot een serie van werken en installaties over veiligheid en geweld. Eerdere tentoonstellingen uit die reeks vonden plaats in Künstlerhaus Bethanien, Berlijn (Tools for Rescue / Tools for Hiding, 2006) en Palais de Tokyo, Parijs ('Inaccessibilité et connecteurs hiérarchiques', 2007). Lenglet nam daarnaast deel aan de tentoonstelling in de openbare ruimte 'Ideal City', 'Invisible City' in Zamo?? en Potsdam (2006). Afgelopen jaar realiseerde hij tevens een tijdelijke installatie op het Rosa-Luxemburg-Platz in Berlijn.

Bij 'A Canary in a Coalmine' verschijnt SMBA Nieuwsbrief nr. 103 met een essay door Roger Bundschuh.